HET JOSS-PROJECT

In de regio Utrecht beschikken we al enige tijd over het JOSS-project: Juridische Opvang Slachtoffers Seksueel geweld. De afdeling zedenzaken van de politie heeft samen met een aantal advocaten en het openbaar ministerie een protocol opgesteld. Hierin is te lezen welke werkwijze gevolgd wordt zodra een slachtoffer van een zedenmisdrijf aangifte heeft gedaan en te kennen heeft gegeven een JOSS-advocaat te willen hebben.
De deelnemende advocaten zijn gevestigd in Utrecht-stad en in een paar kleinere gemeenten rond Utrecht. Een aantal van deze advocaten neemt ook deel aan een landelijk overleg van advocaten in zedenzaken; hierdoor zijn we in Utrecht up to date voor wat betreft de ontwikkelingen in andere steden of arrondissementen.
De advocaten hebben ieder een week “dienst” volgens een opgesteld rooster. Dit rooster is bekend bij de politie en bij bureau slachtofferhulp. Het slachtoffer blijft natuurlijk vrije advocatenkeuze houden.

Wanneer een JOSS-advocaat?
Als er bij een zedendelict sprake is van fors lichamelijk en/of psychisch letsel is het van belang om een slachtoffer zo vroeg mogelijk naar de JOSS-advocaat te verwijzen. Zeker als een slachtoffer schadevergoeding wil vragen aan de verdachte of dader. Er is dan in principe voldoende tijd om een voeging of een schadevergoeding via een civiele procedure goed voor te bereiden en te onderbouwen met stukken. Ook kunnen er dan snel andere noodzakelijke maatregelen getroffen worden zoals een stad-, straat- of contactverbod of een echtscheiding.

Kosten
Sinds kort zijn er, onder 2 strikte voorwaarden, geen kosten aan de rechtshulp van een
JOSS-advocaat verbonden:
1. er moet vervolging zijn ingesteld door de officier van justitie en
2. het slachtoffer moet in aanmerking komen voor een uitkering volgens de regels van het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Helaas is niet altijd meteen duidelijk of er aan deze beide voorwaarden wordt voldaan of zal worden voldaan. Ook is (nog) niet duidelijk of dit voor alle rechtshulp in dit kader aan het slachtoffer geldt of alleen voor het vragen van schadevergoeding. In ieder geval zal er altijd een financiële toetsing aan het einde van de zaak plaatsvinden door de overheid. Op grond van de hoogte van de ontvangen schadevergoeding dient het slachtoffer dan eventueel alsnog de kosten van rechtsbijstand te betalen. De advocaat zal in het eerste gesprek aangeven of en zo ja welke kosten (ook kosten buiten de rechtshulp zelf!) een rol kunnen gaan spelen.

Taakverdeling
Als het slachtoffer een JOSS-advocaat heeft, en daarnaast nog begeleid wordt door een medewerker van slachtofferhulp, dan is het van belang om duidelijke afspraken te maken over de taakverdeling. Het is verstandig dat de advocaat de gemaakte afspraken vastlegt in een brief om misverstanden of problemen te voorkomen.

Marianne Kubatsch, JOSS-advocaat in Utrecht

Dit stuk is oorspronkelijk geschreven ten behoeve van het blad van Slachtofferhulp Nederland
Najaar 2006