Met inachtneming van voorgaande jurisprudentie oordeelt het hof in deze zaak verder als volgt.

Het gestelde seksuele misbruik heeft plaatsgevonden in de periode tussen 1977 en 1985. X (geboren op in 1971) heeft dit verteld aan haar moeder toen zij rond de 19-20 jaar was (rond 1990-1991 dus); dit volgt uit de getuigenverklaring (in eerste aanleg) van de moeder van X. Vanaf 1 januari 1993 tot 1 januari 1995 is zij hiervoor in therapie gegaan bij het toenmalige Riagg (thans Meerkanten) te Harderwijk. De toen bij haar vastgestelde diagnose is (volgens de DSM IV classificatie) geweest: een posttraumatische stress-stoornis (PTSS), een dysthyme stoornis en een gegeneraliseerde angststoornis.

In verband met dezelfde problematiek is zij in juni 1999 in behandeling gekomen bij de Gelderse Roos, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg; er was toen sprake van een depressie, dissociatie en PTSS. Zij heeft toen ruim drie jaar (dus tot het jaar 2003) deelgenomen aan een incestverwerkingsgroep. In de brief van 25 juni 2003 van de Gelderse Roos wordt over die periode onder andere vermeld: ‘Cliënte was het eerste jaar niet in staat haar gevoelens onder woorden te brengen of anderszins te uiten. Haar klachten (…) namen toe. Situatie was zorgelijk. Medicatie is overwogen maar cliënte wilde op eigen kracht het verwerkingsproces aan. (…) Steeds meer werd duidelijk dat hier sprake is van zeer ernstig en langdurig seksueel misbruik.’

In die periode van behandeling heeft X medio 2002 contact gezocht met de politie om aangifte te doen. Per brief van 15 oktober 2003 heeft zij (via haar de advocaat) de ooms civielrechtelijk aansprakelijk gesteld voor de door haar gestelde schade.

De ooms stellen zich op het standpunt dat de vordering in 1998 is verjaard, want X was in 1993, toen zij voor de eerste maal in therapie ging, met de schade en de aansprakelijke personen bekend, althans in ieder geval aan het einde van die therapieperiode, namelijk 1995 (CvA sub 7 en CvD sub 8). X stelt zich op het standpunt, samengevat, dat zij door het verwerkingsproces niet eerder in staat was om weloverwogen een beslissing te nemen over een vordering tot schadevergoeding jegens de ooms (CvR sub 12).

Uit de brieven en verslagen die zijn overgelegd betreffende de twee perioden waarin X in therapie was, blijkt dat er sprake is van serieuze psychiatrische (PTSS, depressie en dissociatie) problematiek en niet alleen in de eerste therapieperiode, maar ook (nog steeds) in de tweede therapieperiode. Tevens volgt uit die verslagen dat de reden voor het zoeken van deze professionele hulp gelegen was in klachten die verband hielden met seksueel misbruik in haar jeugd. Weliswaar ontkennen de ooms dat zij X seksueel hebben misbruikt, doch deze ontkenning doet geen afbreuk aan het feit dat algemeen bekend verondersteld mag worden dat slachtoffers van seksueel misbruik met een langdurige verwerkingsperiode geconfronteerd kunnen worden. Wat daarvan zij, gezien de psychiatrische, persoonlijke problematiek van X, waarvan in ieder geval ook nog in de tweede therapieperiode sprake was, oordeelt het hof dat déze omstandigheden haar belet hebben om haar schadevordering tegen de ooms in te stellen en dat zij pas medio 2002, toen zij zich tot de politie wendde, daadwerkelijk in staat was om een rechtsvordering tot vergoeding van schade als gevolg van het (gestelde) seksueel misbruik door de ooms. Daarbij weegt mee dat (volgens de brief van 19 september 2003 van de Meerkanten) de eerste therapieperiode gericht was op stabilisatie en (nog) niet op verwerking.

Vanaf medio 2002 begint dus de verjaringstermijn te lopen. Met de al eerder genoemde brief van (de advocaat van) X van 15 oktober 2003 heeft zij deze verjaring (tijdig) gestuit. Het verjaringsverweer van de ooms faalt derhalve.

Het hof keert terug naar de door X met drie grieven aangevallen bewijswaardering van de rechtbank. Terzijde merkt het hof op dat er, terecht, niet is opgekomen tegen de bewijslastverdeling, in die zin dat X het bewijs draagt van haar stelling dat zij door de ooms regelmatig seksueel is misbruikt in de periode 1977-1985.

(…)

Als getuigen (in hoger beroep) hebben zowel geïntimeerde sub 2 als geïntimeerde sub 1 de beschuldigingen c.q. het seksueel misbruik van X (en Y) ontkend. Hun broers, D. en E., die als getuigen (in eerste aanleg) zijn gehoord, verklaren dat zij nooit iets gezien, gehoord of gemerkt hebben. Een jeugdvriend van geïntimeerde sub 2 en geïntimeerde sub 1, G., heeft als getuige (in hoger beroep) niets relevants kunnen verklaren omdat hij niet op verjaardagen van de familie kwam en in huis meestal niet verder dan de keuken kwam. De vrouw van geïntimeerde sub 1, F., heeft als getuige (in eerste aanleg) verklaard dat zij nooit heeft gemerkt ‘dat er iets tussen geïntimeerde sub 1 en X of Y speelde’.

Ter zitting van het hof, toen X en Y als getuigen zijn gehoord, heeft Y aan de rechter-commissaris haar dagboekje uit 1981 getoond; de beide advocaten hebben het dagboekje ook in handen gehad. Bij de datum van 9 juli 1981 staat in een kinderlijk handschrift geschreven: ‘toen moesten we nog naar een verjaardag van opa toen heb ik ook nog met geïntimeerde sub 2 en geïntimeerde sub 1 gevrijd (lekker)’. Y was toen elf jaar. De authenticiteit van het dagboekje is door geïntimeerde sub 1 en geïntimeerde sub 2 niet bestreden.

Als getuige heeft geïntimeerde sub 1 hierover het navolgende verklaard: ‘U confronteert mij met het dagboekfragment van Y. Ik vind het heel raar. Het is sowieso zeer onwaarschijnlijk dat de verjaardag van mijn vader toen is gevierd, want in datzelfde jaar is op 28 april 1981 mijn broer J. overleden. Het zou wel kunnen dat mijn broers op visite zijn gekomen bij mijn vader. (…) Er stond in het dagboekfragment ook achter de zin ‘Ik heb met geïntimeerde sub 2 en geïntimeerde sub 1 gevreeën’, ‘lekker’. Er stond ook niet bij Oom geïntimeerde sub 2 of Oom geïntimeerde sub 1, zo werden wij meestal door hen genoemd. Ik weet niet waar hun verhaal vandaan komt.’

Als getuige heeft geïntimeerde sub 2 hierover verklaard: ‘U vraagt mij om een reactie op het dagboekfragment van Y. In het jaar 1981 is mijn broer J. overleden, dus ik kan me niet voorstellen dat de verjaardag van mijn vader werd gevierd. Ik vind het een vreemd verhaal. Er zijn ook andere jongens die geïntimeerde sub 1 en geïntimeerde sub 2 heten. (…) Ik weet niet hoe Y bij dit verhaal komt.’

Het hof keert terug naar de bewijsopdracht waarbij X is toegelaten tot het bewijs van feiten en omstandigheden waaruit blijkt dat de ooms haar in de periode van 1977 tot 1985 (in de schoolvakanties, met kerst en oud en nieuw, op zondagen en met verjaardagen) regelmatig seksueel hebben misbruikt (door haar te vingeren, te tongzoenen en aan te raken op de borsten, vagina en billen, door haar vaginaal met de penis te penetreren, door haar te dwingen zich in aanwezigheid van vrienden uit te kleden en, ten aanzien van geïntimeerde sub 2, door haar te dwingen hem af te trekken).

Uit al deze verklaringen, in het bijzonder die van X en Y, leidt het hof af dat het seksueel misbruik door de ooms, geïntimeerde sub 2 en geïntimeerde sub 1, steeds plaatsvond jegens beide ‘meisjes’, ook al spraken X en Y daarover toen niet met elkaar. Hun verklaringen over het (stilzwijgende) einde van het seksuele misbruik komen in essentie overeen; ze bleven steeds bij elkaar en lieten elkaar niet meer alleen. De verklaringen van X en Y zijn consistent en congruent zonder dat het hof de indruk heeft dat zij (welbewust) hun verklaringen op elkaar ‘afgestemd’ hebben.

Het dagboekfragment uit 1981 van Y spreekt boekdelen: er staat letterlijk dat zij, toen zij op verjaardagsvisite bij opa waren, met geïntimeerde sub 1 en geïntimeerde sub 2 heeft gevrijd. Het verweer van de ooms dat er ook anderen zijn die geïntimeerde sub 1 en geïntimeerde sub 2 heten, is in dit verband niet relevant. Dat het volgens hen bijna niet mogelijk is geweest dat hun vader toen zijn verjaardag zou hebben gevierd vanwege het overlijden van hun broer, doet niets af aan de datum in het dagboek (welke datum onbestreden de verjaardag is van hun vader) en strookt ook overigens met de feiten dat X en Y op verjaardagen van de familie bij de ooms over de vloer kwamen.

Verder weegt het hof mee dat zowel X als Y in therapie zijn geweest in verband met seksueel misbruik in hun jeugd. Het is het hof niet gebleken dat er sprake zou zijn van ‘hervonden herinneringen’, zoals de ooms stellen (in hun toelichting bij hun incidentele grief). X heeft rond 1991-1992 zélf aan haar moeder verteld dat er sprake was van seksueel misbruik door de ooms en uit het verslag over haar eerste therapieperiode van 1993-1995 blijkt dat zij onder behandeling is gekomen in verband met klachten die verband hielden met seksueel misbruik in haar jeugd. X heeft steeds ook gesteld en verklaard dat ze altijd geweten heeft dat deze gebeurtenissen hadden plaatsgevonden, maar dat zij gedachten hierover naar achteren heeft gedrongen; in vergelijkbare zin verklaart Y.

Het feit tenslotte dat anderen nooit iets gemerkt hebben van het seksueel misbruik (zie rov. 4.14) ligt wel voor de hand. Seksueel contact tussen ooms en hun jongere nichtjes gebeurt uiteraard stiekem. Inherent aan seksueel misbruik is immers juíst dat het plaatsvindt buiten het zicht van anderen.

Dat er hier bij het seksueel misbruik ook mogelijk derden betrokken waren, is overigens niet vast komen te staan (zoals het uitkleden in aanwezigheid van vrienden) en daarmee niet bewezen. Het bewijsaanbod van de ooms om nog met name genoemde andere personen (derden) als getuigen te horen, kan aan het vorenstaande oordeel dat bewezen is dat X door de ooms seksueel is misbruikt (onder meer door haar te vingeren, te tongzoenen en door haar vaginaal met de penis te penetreren en, ten aanzien van geïntimeerde sub 2, door haar te dwingen hem af te trekken) niets afdoen en is voor het overige niet meer relevant zodat het hof dit aanbod passeert.

Met het voorgaande oordeel staat thans rechtens vast dat X in de periode 1977-1985, tijdens verjaardagen, feestdagen e.d. als zij in de woning van de ooms verbleef of logeerde, regelmatig seksueel is misbruikt door de ooms en dat zij daarmee onrechtmatig jegens haar hebben gehandeld. De drie grieven in het principaal appel slagen daarom.

De door de ooms opgeworpen incidentele grief tegen rov. 5.4 van het tussenvonnis van 21 juli 2004, waarin geoordeeld is dat de klachten waarvoor X tijdens haar therapieperioden behandeld is geweest toegeschreven kunnen worden aan seksueel misbruik in haar jeugd, heeft verdere relevantie verloren door het bovenstaande oordeel van het hof. Deze grief wordt daarom verder niet besproken en beoordeeld.

In hoger beroep heeft X haar vordering tot veroordeling tot betaling van een voorschot op de schadevergoeding gehandhaafd. Voor het overige heeft zij verwijzing naar de schadestaatprocedure gevorderd, waarbij zij vooral doelt op schade wegens verlies van verdienvermogen. Het hof oordeelt hierover als volgt.

Gelet op de langdurige periode van seksueel misbruik over acht jaren en de jonge leeftijd (van het 6e tot het 14e levensjaar) waarop het misbruik plaatsvond, het feit dat het binnen de familiekring plaatsvond en de lange therapieperioden, waarbij PTSS en depressie is geconstateerd en gezien recente uitspraken die opgenomen staan in de Smartengeldgids 2006, nr. 1028, 1029, 1031, 1042 en 1058, oordeelt het hof een schadevergoeding van € 12.500 op zijn plaats. Dit bedrag kan als onderdeel op het totale bedrag aan schade toegewezen worden, met de gevorderde wettelijke rente. De gevorderde hoofdelijke veroordeling kan op grond van de wet (art. 6:6 lid 2 jo 6:102 lid 1 BW) toegewezen worden.

(enz.)