De Vereniging voor Vrouw en Recht ‘Clara Wichmann’ is een platform van juristen met interesse voor vrouw en recht in Nederland. De Vereniging (VVR) stelt zich ten doel het verbeteren van de rechtspositie van vrouwen en het bieden van een netwerk aan juristen en aanverwanten met interesse voor vrouw en recht. De VVR is een vrijwilligersorganisatie met een ANBI-status.

De VVR streeft haar doelen na door bijeenkomsten te organiseren over een bepaald thema of onderwerp aangaande vrouw en recht. Soms wordt daartoe samengewerkt met een andere organisatie zoals het Netwerk VN-Vrouwenverdrag, het NJCM en het Bureau Clara Wichmann. De bijeenkomsten worden altijd aangekondigd op de website van de VVR en zijn voor leden gratis toegankelijk. Vaak worden verslagen gemaakt die op de website gepubliceerd worden.
Daarnaast formuleert het bestuur van de VVR, vaak met hulp van experts uit het ledenbestand, commentaren op wetsontwerpen en beleidsnota’s. Soms wordt daarbij samengewerkt met zusterorganisaties of wordt een brief van een andere organisatie onderschreven.
De VVR werkt sinds jaar en dag mee aan de schaduwrapportages VN-Vrouwenverdrag. In 2018 heeft de VVR ook bijgedragen aan de eerste schaduwrapportage aangaande  het Verdrag van Istanbul, Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld.

Werkgroepen en agenda
De VVR kent werkgroepen, zoals de werkgroep Sociaal en Europees Recht. Sinds 2019 zijn de werkgroepen geweld tegen vrouwen en migratierecht opnieuw actief geworden. Initiatief van leden om een werkgroep te vormen of anderszins iets te organiseren wordt aangemoedigd: op de begroting zijn middelen gereserveerd. Bijeenkomsten van werkgroepen of eenmalige initiatieven staan altijd op de agenda op de homepage van de website – zie het agenda archief om een idee te krijgen over de onderwerpen die zoal aan de orde zijn geweest de afgelopen paar jaar.

Lidmaatschap
Het lidmaatschap van de VVR kost € 75 per jaar. Studenten, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerd betalen € 25. Aanmelding kan via de website. Leden die rechtshulpverlener of onderzoeker zijn hebben de mogelijkheid om in de rubriek advies hun expertise bekend te maken.
Door de ANBI-status is het lidmaatschap van de Vereniging fiscaal aftrekbaar.

Ledenfaciliteiten
Het bestuur informeert de leden regelmatig over ontwikkelingen en gebeurtenissen via een digitale nieuwsbrief. De ledenlijst en verslagen van werkgroepsbijeenkomsten zijn slechts voor leden toegankelijk. Die moeten daartoe inloggen op het afgeschermde ledengedeelte van de website.
Leden hebben gratis toegang tot bijeenkomsten. Leden hebben de mogelijkheid via de webredactie hun publicaties op de website te (laten) zetten.

Jurisprudentie
Vrouwenrecht.nl biedt een belangrijke database van jurisprudentie op het terrein van vrouw en recht. Via een uitvoerig trefwoorden register en de zoekfunctie kan gemakkelijk relevante jurisprudentie gevonden worden. Voor een vrijwilligersorganisatie is het niet mogelijk naar volledigheid te streven, maar de belangrijkste uitspraken zijn er te vinden. Als leden of anderen de webredactie alerteren dan wordt een samenvatting en een link (of PDF) geplaatst in de rubriek jurisprudentie actueel. Oudere informatie is te vinden in de rubriek jurisprudentie archief. Ook de omvangrijke database van het Clara Wichmann Instituut is toegankelijk, waarmee jurisprudentie uit het pre-digitale tijdperk die nog niet gemakkelijk elders te vinden is, binnen handbereik is.

Historie
De VVR is (her)opgericht in 2004 naar aanleiding van de opheffing van het Clara Wichmann Instituut (CLWI). Dat moest sluiten vanwege de beëindiging van de subsidie door het Ministerie van Justitie. Een aantal actieve feministische juristes vond dat met name de netwerk-functie van dit instituut niet verloren mocht gaan en heeft daarom tot de oprichting van de Vereniging besloten.

Het CLWI heeft bestaan van 1987 tot 2004. Het was een Expertisecentrum op het gebied van Vrouw en Recht met de volgende kerntaken: het uitgeven van een professioneel tijdschrift (Nemesis), het bijhouden van een databank met literatuur en jurisprudentie, het verzorgen van scholingsbijeenkomsten voor juristen en het ondersteunen van het proefprocessenfonds. Daarnaast bracht het Instituut gevraagd en ongevraagd rapporten en adviezen uit over tal van onderwerpen. Deze laatste zijn te vinden via de website van de VVR.

Het Proefprocessenfonds Clara Wichmann is na de opheffing van het CLWI als zelfstandige organisatie voortgezet. In 2018 heeft het Proefprocessenfonds zijn naam veranderd in Stichting Bureau Clara Wichmann. Er is inhoudelijke samenwerking tussen het bestuur van de VVR en het bestuur van het Bureau. Zie voor meer informatie: Bureau Clara Wichmann.

De verzameling boeken en tijdschriften van het Instituut is destijds overgeheveld naar het IIAV, dat later herdoopt werd in Aletta en de databank, voor zover het de literatuur betreft, zou blijven beheren en actualiseren. In 2012 fuseerde Aletta met E-quality tot Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. De boeken en tijdschriften zullen nog steeds beschikbaar zijn, maar de digitaal toegankelijke databank vrouw en recht als zodanig is in alle fusieperikelen en websitevernieuwingen helaas gesneuveld.

Het CLWI is op zijn beurt voortgekomen uit drie verschillende initiatieven van feministische vrouwelijke juristen in de jaren 80 van de vorige eeuw. In de eerste plaats was er vanaf 1980 een Landelijke Werkgroep Vrouw en Recht, bestaande uit feministische rechtshulpverleensters en medewerkers juridische vrouwenstudies bij universiteiten. Deze werkgroep, later vereniging, hield geregeld bijeenkomsten waarop kennis en ervaringen werden uitgewisseld en gaf commentaren op wetsvoorstellen en beleidsnota’s. In de tweede plaats is op initiatief van een aantal feministische juristes in 1983 het tijdschrift Nemesis opgericht. In de derde plaats is in 1983 de Stichting Rechtenvrouw (feministisch Proefprocessenfonds) opgericht. In 1987 zijn deze drie initiatieven samengebracht in het CLWI, dat tot oktober 2004 subsidie kreeg van het Ministerie van Justitie. In de loop van 2000 heeft nog een grondige reorganisatie van het Instituut plaatsgevonden. De gelaagde bestuursstructuur met de overkoepelende Stichting CLWI en de afzonderlijke rechtspersonen voor de Werkgroep, Nemesis en het Proefprocessenfonds is toen vervangen door een stichting. De drie verschillende activiteiten zijn daarbij behouden gebleven. Het proefprocessenfonds onderging een naamswijziging en heet sindsdien Proefprocessenfonds Clara Wichmann.