Op 29 november 2022 heeft de werkgroep naamrecht van de VVR de woordvoorders emancipatie in de vaste commissie voor OCW verzocht om aandacht te besteden aan seksediscriminatie in het naamrecht.
In een email – hieronder opgenomen – vatte de werkgroep de historie samen van het negeren van de seksediscriminatie in de vangnetbepaling van het naamrecht in de wetsgeschiedenis van het wetsontwerp dubbele geslachtsnaam, dat op dit moment bij de Eerste Kamer in behandeling is. Tevens vroegen ze aandacht voor een brief van de Joke Smitstichting aan minister Dijkgraaf over dit onderwerp.

Tekst email:

Geachte woordvoerders Emancipatie,

Graag verzoeken wij u om bij de voorbereiding van uw inbreng in het wetgevingsoverleg Emancipatiebeleid (maandag 5 december 2022, 10:00-15:00, Troelstrazaal) aandacht te besteden aan bijgaande brief van de Joke Smit Stichting (JSS) aan Minister Dijkgraaf over de seksediscriminatie in het naamrecht.

In het in december 2021 ingediende wetsvoorstel 35990 (introductie gecombineerde geslachtsnaam) had de vangnetbepaling sekseneutraal gemaakt kunnen worden. Hoewel diverse fracties dit tijdens de schriftelijke behandeling aan de orde stelden, verwierp uw Kamer een daartoe strekkend amendement Mutluer/Bromet (35990, nr. 12), mede omdat minister Weerwind de stelling verdedigde dat de huidige vangnetbepaling niet in strijd zou zijn met het VN-Vrouwenverdrag.

Wetsvoorstel 35990 is thans aanhangig bij de Eerste Kamer. Die ontving op 25 oktober 2022 een brief van het College voor de Rechten van de Mens waarin zonder omwegen wordt vastgesteld dat de huidige vangnetbepaling wèl in strijd is met het beginsel van gelijke behandeling m/v en met artikel 16 VN-Vrouwenverdrag. Eerder ontving deze Kamer al onze brief van 8 oktober 2022, waarin wij dezelfde conclusie trokken. Wij keken ook nog wat breder: de huidige vangnetbepaling is in strijd met de Grondwet, het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke rechten (BuPo) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Beide brieven zijn nu door de Eerste Kamer gepubliceerd als bijlage van haar voorlopig verslag. U vindt ze eveneens als bijlagen van de brief van de Joke Smit Stichting.

De regering staat nu voor het blok: zij zal moeten beslissen of het Collegestandpunt aanleiding is voor de aankondiging van een novelle. De Joke Smit Stichting roept in haar brief Minister Dijkgraaf op, expliciet medeverantwoordelijkheid te nemen voor deze afweging. Hij is immers de eerstverantwoordelijke bewindspersoon voor de naleving van het VN-Vrouwenverdrag. Dat betekent niet dat hij zich hoeft te bemoeien met elk wetsvoorstel waarop dat verdrag van toepassing is. Maar nu er gerede twijfel is aan de interpretatie die zijn collega van Rechtsbescherming geeft, kunt u hem dus hierop aanspreken: Gaat hij – na lezing van de brief van het College – met minister Weerwind in gesprek over de uitleg van artikel 16 VN-Vrouwenverdrag?

Met vriendelijke groet,

Dr. Annemarie Middelburg
Coördinator VVR-werkgroep naamrecht